Nét độc đáo trong bản sắc văn hóa dân tộc ở SaPa

Đến với SaPa không chỉ là chinh phục đỉnh Fansipan hùng vĩ, thả hồn trước Cổng trời phiêu lãng… Mà còn tìm hiểu về văn hóa truyền thống đã ghi dấu vào lịch sử Việt Nam từ lâu đời. Văn hóa SaPa đa dạng mang đậm tính dân tộc đã thu hút du khách muôn nơi và góp phần đưa du lịch SaPa phát triển.

Đôi nét về văn hóa SaPa

SaPa là một thị trấn nhỏ của huyện SaPa, tỉnh Lào Cai. Nơi đây được mẹ thiên nhiên ban tặng nhiều thắng cảnh đẹp. Không chỉ vậy, SaPa còn là nơi gặp gỡ, giao thoa giữa đất với trời. Đồng thời là nơi quy tụ nhiều nền văn hóa độc đáo, mới lạ mang đậm bản sắc dân tộc.

Nằm ở độ cao 1600m so với mực nước biển, SaPa ẩn mình trong làn sương mờ với những dãy núi hùng vĩ. Nơi đây là địa bàn sinh sống chủ yếu của các đồng bào dân tộc thiểu số. Trong đó dân tộc Mông, Dao, Tày, giáy, Xá Phó, Kinh, Hoa có số lượng cư dân lớn.

Mỗi dân tộc mang đến cho SaPa một nét văn hóa riêng mang đậm bản sắc dân tộc mình. Trải qua hàng năm lịch sử, các tập tục truyền thống được người dân bảo tồn và phát huy. 

Hiện nay, ở SaPa phong tục tập quán của người dân bản địa rất đa dạng, thể hiện ở nhiều mặt như hệ thống các lễ hội, các tập tục truyền thống, trang phục truyền thống, văn học, nghề truyền thống… Tất cả đã tạo nên một bản sắc độc đáo cho vùng đất rẻo cao này. Đồng thời thổi một luồng gió lạ cho du lịch SaPa.

Nét độc đáo về văn hóa của các dân tộc ở SaPa

Văn hóa SaPa được kết tinh từ nhiều nền văn hóa của các dân tộc sinh sống nơi đây. Chính điều này đã làm cho văn hóa SaPa trở nên đa dạng và mang nét đẹp riêng. Một trong số đó phải kể đến nền văn hóa của các dân tộc sau:

Dân tộc Mông

H’Mông là dân tộc có số dân cư trú đông nhất ở SaPa, chiếm hơn 53% dân số của huyện. Họ sinh sống tập trung ở các bản Cát Cát, Lao Chải, Séo Mí Tý, Tả Giàng Phình. Trong đó bản Cát Cát có số lượng người Mông sinh sống đông nhất.  Đây là ngôi làng có lịch sử lâu đời vẫn còn lưu giữ những nghề thủ công truyền thống của dân tộc H’mông.

Do cư trú ở trên địa phận núi cao, đất đai khô cằn nên hình thức canh tác của người Mông chủ yếu trên các nương rẫy với hoạt động sản xuất chủ yếu là trồng lúa, ngô.

Một nét đặc sắc trong văn hóa người Mông đó chính là trang phục truyền thống. Trang phục người Mông có những nét đặc sắc riêng và dễ nhận biết so với các dân tộc khác. Nam và nữ có những loại trang phục khác nhau và trong lễ hội sẽ có những trang phục riêng.

Người Mông rất giỏi trong việc gìn giữ và phát triển các phong tục, tập quán của dân tộc mình. Chính vì vậy các lễ hội truyền thống của người Mông vẫn còn lưu truyền cho đến ngày hôm nay. Trong số đó phải kể đến lễ hội Gầu Tào, một lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc dân tộc và có giá trị văn hóa, tâm linh khó phai mờ.

Dân tộc Dao đỏ

Dao đỏ là tộc người có dân số đông thứ hai sinh sống tại SaPa, chỉ sau dân tộc H’Mông. Khác với người Mông, người Dao sinh sống chủ yếu ở các vùng thung lũng, lưng chừng núi. Cụ thể ở các bản Tả Phìn, Nậm Cang… 

Với địa hình sinh sống gần nguồn nước, tập trung nhiều ở lưng chừng núi nên hoạt động canh tác của họ chủ yếu trên các ruộng bậc thang, trồng trọt và chăn nuôi.

Người Dao rất giỏi trong việc đan lát, thêu thùa nên trang phục của họ rất cầu kỳ, đặc sắc. Bộ trang phục hoàn chỉnh bao gồm: áo, yếm, xà cạp, khăn vấn đầu,…cùng các loại trang sức vàng bạc.

Văn hóa người Dao gồm nhiều loại hình với ý thức tâm linh cộng đồng, mê tín dị đoan, quan niệm sinh sống và các hình thức nghi lễ khác nhau. Một trong những lễ hội thể hiện rõ nét nhất văn hóa người Dao đó chính là Lễ Cấp sắc. Đây là lễ hội mang dấu ấn dân tộc, được người Dao gìn giữ, lưu truyền từ nhiều thế hệ. 

Dân tộc Tày 

Người Tày là dân tộc có dân số đông thứ ba ở SaPa. Địa hình sinh sống của họ ở vùng thung lũng bằng phẳng, màu mỡ nhiều sông suối. Chủ yếu tập trung ở một số xã phía Nam như Bản Hồ, Nậm Sài, Thanh Phú. Với địa hình như vậy, hoạt động sản xuất chủ yếu là trồng lúa nước và đánh bắt cá.

Văn hóa người Tày thể hiện qua trang phục, tập quán địa phương và các nghi lễ truyền thống.

Trang phục người Tày rất đơn giản, dễ nhận biết bởi không quá cầu kỳ và phức tạp. Không có nhiều điểm khác nhau giữa nam và nữ, trang phục ngày thường và trang phục ngày hội.

Cũng như các dân tộc khác, người Tày có các nghi lễ truyền thống mang bản sắc dân tộc mình. Một trong những lễ hội mang đậm văn hoá người Tày đó chính là lễ hội Lồng Tồng. Lễ hội được tổ chức vào tháng giêng hàng năm, được kế thừa phát triển bao đời nay.

Bên cạnh các lễ hội truyền thống, người Tày còn nổi tiếng với làn điệu dân ca hát lượn, hát khắp. Chính điều này góp phần làm đa dạng văn hóa của dân tộc Tày.

Dân tộc Giáy

Chỉ chiếm 2% dân số ở SaPa, nhưng văn hóa của người Giáy góp một phần không nhỏ vào sự đa dạng văn hóa của SaPa.

Ở SaPa, người Giáy thường tập trung sinh sống chủ yếu quanh thung lũng Tả Van, Lao Chảo. Với địa hình như vậy hoạt động sản xuất chủ yếu là chăn nuôi và trồng lúa tẻ.

So với các dân tộc khác, trang phục người Giáy khá đơn điệu không nhiều màu sắc và thêu thùa. Không những vậy, người Giáy cũng không có nhiều lễ hội truyền thống hay phong tục tập quán, tín ngưỡng dân gian. Lễ hội lớn nhất của người Giáy đó là lễ hội Gióng Pooc được tổ chức vào tháng giêng hàng năm. 

Một điều đặc biệt trong văn hóa người Giáy đó chính là họ có một kho tàng văn học, ca dao phong phú. Tất cả các hoạt động ma chay, cưới hỏi, chúc tụng ở SaPa đều sử dụng dân ca của người Giáy.

Với nền văn hóa đa dạng đã góp phần làm cho du lịch SaPa phát triển mạnh mẽ. Du lịch văn hóa không chỉ bảo tồn giá trị truyền thống mà còn góp phần đưa văn hóa của các dân tộc, các tập tục tốt đẹp đến gần hơn với mọi người. Đồng thời làm đa dạng sản phẩm du lịch địa phương, nâng cao đời sống người dân. Chính vì vậy, du khách hãy cùng nhà xe Sao Việt chinh phục mọi cung đường, khám phá văn hóa SaPa làm tăng tính trải nghiệm của bản thân và thêm yêu mảnh đất này.